English
عروس برفی ازنای لرستان
مسعود بیرانوند
اگر دنبال برنامه سبک گردشگری خانوادگی، طبیعتی بکر، زیبا، خنک و هوایی تازه برای ریه‌های خسته از دود و دم زندگی شهری هستید، «تونل برفی» یکی از بهترین، راحت ترین و در دسترس‌ترین گزینه‌ها برای شماست. تونل برفی در جنوب شرقی شهرستان «ازنا»ی لرستان در دامنه‌های اشترانکوه زیبا و سرسبز قرار دارد.
وجود دریاچه‌ها، چشمه‌ها و رودهای زیاد سبب شده که «اشترانکوه» را به معنی «کوه آب» در فارسی باستان بدانند. با توجه به آب‌وهوای بسیار معتدل، فراوانی آب و زیبایی منحصربفرد این رشته‌کوه و دامنه‌هایش، به «آلپ» ایران نیز معروف است. اما بنظر می‌رسد که قله‌ها دلیل قویتری برای انتخاب این نام بیان کرده‌اند. ۱۱ قله این کوهستان ارتفاعی بیش از ۳۷۰۰ متر دارند، آنها در یک خط راست چنان بطور منظم پشت سر هم صف کشیده‌اند که از دور بسان کاروانی از شتر به نظر می‌رسند، به همین خاطر به این رشته‌کوه، شترکوه یا اشترانکوه می‌گویند.
چطور برویم؟
برای دیدن تونل برفی ابتدا باید به شهرستان ازنا رفت. از ازنا پس از پنج کیلومتر جاده آسفالته به روستای زیبا و گردشگری «دره‌تخت» و دامنه‌های اشترانکوه رسیده و سپس به سمت شرق حرکت کرده تا بعد از گذشتن از چندین روستا به روستای سرسبز «کمندان» برسید. مسیر تا حدود دو کیلومتری کمندان آسفالته است و در محل ساخت سد تا روستا (حدود دو کیلومتر) پیشتر جاده خاکی با زیرسازی بسیار مناسب شما را به روستای کمندان می‌رساند که خوشبختانه این مسیر دو کیلومتری نیز اخیرا آسفالت شده است.
در ورودی روستا، عمارت «خان» بر بلندای صخره‌ای خودنمایی می‌کند که زیبایی و ابهتی منحصربفرد دارد. هرچند مسیر به سمت تونل برفی مشخص است، ولی با راهنمایی مردمان خونگرم اهالی روستا مسیر خاکی به سمت محل پارکینگ و ابتدای مسیر تونل برفی که ساختمانهای محیطبانی و اداره آب نیز در آن مستقرند را جویا شوید. پس از عبور از روستا مجددا اشترانکوه رخ می‌نماید و امتداد مسیر حدود یک کیلومتری از روستا شما را به دامنه اشترانکوه و رودخانه‌ای بسیار زلال، خنک و خروشان می‌رساند. راستی در روستای زیبا و گردشگری کمندان، ویلا و آلاچیق برای بیتوته کردن به همراه خانواده با انواع میوه‌های محلی و محصولات لبنی موجود است و می‌توانید چند شبی را در دامنه‌های اشترانکوه در فضای دل‌انگیز و هوایی تمیز و با آسمانی نیلگون سپری کرده و خاطرات خوشی را رقم بزنید.
پس از پارک خودرو و بستن کوله‌پشتی‌تان، آماده عبور از رودخانه به‌شدت سرد و خروشان که آب آبشار زیبای «پیاره» ـ دیدن این آبشار زیبا نیز پیشنهاد می‌شود ـ باشید که آب تونل برفی کمی پایینتر به این آب اضافه می‌شود و شدت و دبی آب را دوبرابر می‌کند. عبور از این قسمت بویژه برای کودکان به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
عبور از رودخانه نخستین تجربه خوشایند این سفر است که خوشبختانه در دو مرحله تکرار می‌شود. با اینکه عبور از رودخانه با عرض چند متری فقط برای یک دقیقه طول می‌کشد، ولی پاها از شدت سرما یخ زده و کاملا بی‌حس می‌شوند. در این مرحله حتما کفش مخصوص یا دمپایی بپوشید و کودکان را بغل کنید. ضمن اینکه دست بانوان را جهت حمایت و جلوگیری از سر خوردن و سقوط در آب یخ رودخانه بگیرید. قلوه‌سنگهای بزرگ و کوچک کف رودخانه در گذر روزگار و بر اثر عبور جریان خروشان آب کاملا صاف و صیقلی شده‌اند، بنابراین مواظب باشید سر نخورید، هرچند اگر این اتفاق هم بیفتد به خاطرات سفر و هیجان آن افزوده شده و لرزش و احساس سرمای زیاد در زیر آفتاب لذت خاص خود را به همراه خواهد داشت و شادی و خنده همراهان از سقوط شما!
پس از عبور از رودخانه، شما آماده پیمایش مسیر با شیبی ملایم و حدود سه کیلومتری در مسیر پاکوب و در امتداد رودخانه به سمت دره «ازنادر» می‌شوید که تونل برفی در آن مستقر است. پیمایش این مسیر بسته به توان گروه، می‌تواند بین یک الی دو ساعت طول بکشد.
پس از طی مسیر پاکوب وارد دره «ازنادره» که دارای صخره‌ها و دیواره‌های مخوف، بلند و عمودی است، می‌شوید. عظمت و بلندای دیواره‌های سنگی طوری است که داخل دره کلا در طول روز آفتابگیر نیست و به همین خاطر توده عظیم برف داخل آن که بر اثر ریزش بهمن در آن انباشت شده، یخچالی چندهزارساله ایجاد کرده که آب رودخانه خروشان این دره حاصل از ذوب برف‌های این دره با شیب بسیار تند است که از دهانه تونل خارج شده و در ادامه مسیر در جدال با صخره‌های بزرگ در مسیر خود، آب کف‌آلود به رنگ سفید درآمده و مناظر بسیار زیبا و چشم‌نوازی را خلق می‌کند.
با ورود به دره، نیاز است چندین مرتبه از آب خروشان با دمای صفر درجه و از لابلای صخره‌های مسیر رودخانه که همگی در بین دیواره‌های صخره‌ای دره قرار دارند، عبور کرد تا پس از حدود ۲۰ دقیقه چشمتان به جمال تونل برفی روشن شود. در ادامه پیمایش این مسیر به دلیل شیب زیاد، کم‌کم دچار احساس عجیب و متضادی می‌شوید، در حالیکه پیشانی‌تان عرق کرده، انگشتان پاهایتان یخ زده است، جمع اضداد را تجربه می‌کنید.
کی برویم؟
از اواخر اردیبهشت تا اواخر شهریورماه فصل مناسبی برای دیدن تونل برفی است، ولی آخر اردیبهشت و خردادماه مسیر پاکوب بسیار زیبا و دل‌انگیزتر است. تمام طول مسیر مملو از گلهای رنگارنگ وحشی با رایحه‌ای دل‌انگیز، همراه با صدای چهچهه پرندگان و صدای موسیقی آب خروشان، خاطره‌ای دل‌انگیز در ذهن شما و همراهانتان به یادگار خواهد گذاشت. با وجود اینکه در فصل بهار زیبایی مسیر دوچندان است، ولی در دهانه دره، ارتفاع تونل برفی کوتاه است و به عظمت و بزرگی آن در تابستان نمی‌رسد. در عوض تابستان مسیر پاکوب از رودخانه تا تونل به زیبایی فصل بهار نیست، اما بر اثر ذوب برفها ارتفاع تونل طوری است که به راحتی و ایستاده می‌توان وارد تونل شد. در اواخر تابستان ارتفاع تونل به بیش از دو متر و حتی پهنای هشت متر هم می‌رسد.
فوت سفر
در کنار پارکینگ اگر مایل باشید در امتداد مسیر رودخانه سمت راست با کمتر دو ساعت پیمایش (به همراه کودکان و سالمندان) به آبشار بسیار زیبای «پیاره» معروف به عروس کمندان می‌رسید، بنابراین به شما که رنج سفر تا روستای کمندان را کشیده‌‌اید، توصیه می‌شود، یک شب یا در خانه‌ای در روستای «کمندان» یا در شهرستان «ازنا» بیتوته و در روز بعد از این آبشار نیز دیدن کنید.
توصیه می‌شود در طبیعت و در کنار آبشارها زباله نریزید. همچنین پیشنهاد می‌شود که در میان برنامه حتما از چاه عجیب روستای «تیان» در حد فاصل شهرهای «دورود» و «ازنا» دیدن کنید.
کفش مناسب پیاده‌روی، لباس گرم برای کودکان، دستکش پارچه‌ای نازک، لباس آستین دار، کلاه آفتابی، کرم ضدآفتاب، کرم مرطوب‌کننده (آب‌وهوای سرد سبب پوسته‌پوسته شدن پوست در بعضی افراد می‌شود)، حوله، یک دست لباس اضافی (چون عبور از رودخانه و همچنین ورود به تونل برفی سبب خیس شدن لباسها می‌شود)، چراغ پیک‌نیک کوهنوردی، تنقلات، شکلات، مواد غذایی متناسب یک وعده، چادر (جهت اقامت طی روز و حتی شبانه در کنار رودخانه و محل پارکینگ)، دوربین عکاسی، کیف کمری، چاقوی چندکاره، میوه، کوله‌پشتی مناسب کوچک، باتوم کوهنوردی، کتری و قوری و دمپایی یادتان نرود و اگر وسواس دارید از کفشهای مشبک مخصوص عبور از رودخانه‌ها استفاده کنید.
همچنین پیشنهاد می‌شود طی مسیر عبور از روستاها دوغ محلی و سایر محصولات لبنی محلی از روستاها تهیه شود.
*عکسهای بیشتر، چاپ شده در نشریه
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است