English
پرستو قاسمی
سعدی شیراز می‌فرماید:
همای بر همه مرغان از آن شرف دارد که استخوان خورد و جانور نیازارد
«هما» یا «مرغ استخوان‌دار» با نام علمی «Gypaetus Barbatus» نوعی کرکس بزرگ است که در کوه‌های مرتفع آفریقا، جنوب اروپا و آسیا، از جمله ایران زندگی می‌کند. اما این پرنده در اسطوره‌ها و افسانه‌های ایرانی جایگاه خاصی دارد و معروف است که سایه‌اش بر سر هر کس بیفتد، به خوشبختی، سعادت و کامرانی خواهد رسید. به همین دلیل به «مرغ سعادت» معروف شده است. به همین ترتیب نقش هما در بسیاری از سرستون‌های تخت جمشید وجود دارد و اشعار بسیاری در ادبیات پارسی سروده شده‌اند که هما در آن نقش اول را بازی می‌کرده است. همچنین از آنجا که هما یک پرنده لاشخور است، زرتشتیان بر این باور بودند که هرگاه هما به‌‌سراغ جسد فردی که در دخمه‌های مرتفع قرار داده شده، بیاید، آن فرد در عالم جاودان سعادتمند خواهد شد.
یک انتخاب هوشمندانه
انتخاب هما برای «هواپیمایی ملی ایران» یک انتخاب هوشمندانه است؛ چرا که حروف نخستین «هواپیمایی ملی ایران» نیز به اختصار «هما» می‌شود. در سال ۲۰۱۳، در ارزیابی که آژانس تخصصی «خبر و اطلاعات حمل‌ونقلی» (اسکیفت) از لوگوی شرکت‌های هواپیمایی در سراسر جهان و شرکت‌های مطرح در زمینه صنعت هوایی توسط یاتا داشت، لوگوی شرکت هواپیمایی ایران‌ایر (هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران) را دارنده بهترین و عالی‌ترین لوگوی خدمت‌رسانی هوایی معرفی کرد و به این ترتیب «هما» جهانی شد.
اما چطور این نشانه (لوگو) شکل گرفت؟ در سال ۱۳۴۰ وقتی هواپیمایی ملی ایران در حال شکل‌گیری بود، فراخوانی برای طراحی نشانه آن اعلام می‌شود. «ادوارد زهرابیان» که پیش از آن وقتی دانش‌آموز دبیرستان البرز بود، لوگوی این دبیرستان را طراحی کرده بود، در آن زمان جوان ۲۲ساله‌ای بود که در دانشکده معماری دانشگاه ملی ایران درس می‌خواند. او به‌طور اتفاقی این فراخوان را دید و در آتلیه دانشکده طرحی زد و برای مسابقه فرستاد و از قضا طرح او نظر داورانی چون «هوشنگ سیحون» را جلب کرد و به این ترتیب از سال ۱۳۴۱ هما نشان رسمی هواپیمایی ملی ایران شد.
این هنرمند درباره اینکه چطور طرح پرنده اساطیری هما را به‌عنوان خمیرمایه و پایه طراحی این لوگو قرار داده، می‌گوید: «آن زمان زیاد جهانگردی می‌کردم. به آثار تاریخی علاقه داشتم و هنوز هم دارم. یادم آمد که یک چنین سرستونی در تخت جمشید است که می‌تواند خمیرمایه این طرح باشد. سر این تندیس اساطیری ایران از یال اسب، گوش گاو و صورت عقاب تشکیل شده است.»
زهرابیان، هنرمند ارمنی‌تبار ایرانی است که در سال ۱۳۱۸ به دنیا آمد.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است