گردشگری ابزاری برای صلح و تعامل میان ملتها
معصومه دیودار
معمولا در توافقنامه‌ها و تفاهمهای گردشگری که در سطح بین‌المللی بین کشورهای مختلف منعقد می‌شود، حتی وقتی سازمانهای تخصصی و بین‌المللی می‌خواهند همکاری را با موضوع گردشگری در پیش بگیرند، در مقدمه و نخستین بندها به این نکته اشاره می‌شود که اذعان داریم گردشگری ابزاری است برای صلح و تعامل میان ملتها.
این جمله نشان از آن دارد که گردشگری تا چه اندازه در ایجاد صلح بین کشورها موثر است و تا چه اندازه در این حوزه اهمیت دارد.
گردشگری با صلح عجین شده و یکی از اهداف اصلی توسعه صنعت گردشگری در دنیا، توسعه همزیستی‌های مسالمت‌آمیز، توسعه صلح، ایجاد گفت‌وگو و تعامل میان فرهنگها و ملتهاست.
اگر بخواهیم نگاه اجرایی به توسعه گردشگری داشته باشیم، می‌توان به این نکته توجه داشت که وقتی یک فرد با فرهنگی مشخص وارد مقصدی با فرهنگ متفاوت می‌شود، افرادی که در حوزه ارتباطات میان‌فرهنگی فعال هستند، بحثهای مربوط به فرهنگ غالب و مغلوب را به میان می‌کشند. این در حالی است که این نگاه در حوزه گردشگری متفاوت است. بدین معنا که یک گردشگر وقتی وارد مقصد جدید می‌شود، نه‌تنها تفاوت فرهنگی و اختلاف آیینها را به‌عنوان دور شدن از جامعه مقصد نمی‌بیند؛ بلکه آنرا به‌عنوان جاذبه می‌بیند؛ چراکه خود او، آن تفکرات و آیینها را ندارد و آنرا تاکنون تجربه نکرده و با قرار گرفتن در جامعه و مقصد جدید، با فرهنگی متفاوت و جدید روبرو می‌شود و دیدن این تفاوتها توسط خود گردشگر انتخاب شده، از این رو برایش لذت‌بخش و جذاب است.
نگاهی که در گردشگری وجود دارد با لذت‌بردن و کسب تجربه‌های جدید و مشترک است؛ از این رو مواردی که به‌ظاهر می‌توانند جنبه‌هایی برای به‌وجودآمدن اختلاف‌نظر باشند، به جاذبه تبدیل می‌شوند. در چنین نگاهی شاهد حضور گردشگر در کنار جامعه میزبان و رقم‌خوردن تجربه‌های مشترک هستیم.
«ولی تیموری»؛ معاون گردشگری کشور با اعتقاد به آنکه گردشگری این ظرفیت را دارد که با توسعه آن شاهد کنار گذاشتن اختلافات ظاهری موجود باشیم، بیان میکند: «گردشگران می‌توانند با حضور در محیطی که حتی ممکن است اختلافات فرهنگی با آن داشته باشند، هم لذت ببرند.»
تغییر نگاه جهانیان به ایران
او ادامه میدهد: «آنچه در حوزه گردشگری شاهد هستیم آن است که بنا بر دلایلی گردشگران خارجی بعضا اروپاییان، ذهنیتی غیرواقعی از ایران دارند، اما با سفر به ایران، نگاه آنها تغییر میکند و متوجه می‌شوند که مردم ایران دوست‌داشتنی هستند و دوست دارند به خارجیها ابراز محبت کنند. کسب چنین تجربه‌ای سبب می‌شود تا گردشگران خارجی هنگامی که به کشور خود بازمی‌گردند، از ایرانی متفاوت سخن گویند که با آنچه رسانه‌های غربی از آن تصویر کرده‌اند، تفاوت دارد. در واقع، با آمدن گردشگران و کسب تجربه‌های لذت‌بخش در ایران، پیام دوستی و صلح را به تمام جهانیان منتقل می‌کنیم. گردشگری در انتقال پیام صلح و دوستی به جهانیان موثر است.»
تیموری معتقد است: «توسعه گردشگری نه‌تنها در انتقال صلح؛ بلکه در توسعه امنیت نیز موثر است، چراکه اگر نگاهی به تاریخچه گردشگری داشته باشیم، شاهد آن هستیم که گردشگران بیشتر علاقمند بودند تا به‌صورت گروهی سفر کنند. اگر دلایل این امر را بررسی کنیم، شاهد آن خواهیم بود که سفرهای گروهی به جهت نبود امنیت راهها و مقاصد انجام می‌شد. این در حالی است که اکنون شیوه سفر کردن به سمت سفرهای انفرادی است. اگر از افزایش رفاه مردم درباره انتخاب مقاصد سفر بگذریم، قطعا می‌توان با دیدی دیگر به سفرهای انفرادی نگریست. این امر بیانگر وجود امنیت در مقصد است.»
به گفته معاون گردشگری کشور، سفرهای انفرادی گردشگران خارجی به ایران در حال افزایش است و این امر نشانگر آن است که ایران به‌عنوان مقصدی امن در میان گردشگران بین‌المللی شناخته شده است. هر اندازه تعداد گردشگران انفرادی به ایران افزایش یابد، بیشتر نشان‌دهنده امنیت ایران است.
تیموری درباره آخرین آمار گردشگران ورودی سال ۱۳۹۷ میگوید: «آمار گردشگران ورودی در سال ۱۳۹۶، پنج میلیون و ۱۱۳ هزار و ۵۲۴ نفر بود که در سال ۱۳۹۷ به هفت میلیون و ۸۰۴ هزار و ۱۱۳ نفر رسیده است. این آمار نشان میدهد که در بحث گردشگران ورودی با رشد ۵۲.۶۲ درصدی مواجه بوده‌ایم.»
توسعه گردشگری نیازمند عزم ملی
در شرایط کنونی که همواره شاهد گسترش تبلیغات منفی در خاورمیانه و تاکید درباره وقوع جنگ در آن هستیم و چهره‌ای منفی از ایران در جهان به نمایش گذاشته شده، قطعا توسعه گردشگری و حضور گردشگران در ایران می‌تواند پیامرسان وجود امنیت و قطعا انتقال پیام صلح به جهانیان باشد.
تیموری درباره درآمدی که از حضور گردشگران خارجی می‌توان کسب کرد، میگوید: «بر اساس اعلام سازمان جهانی گردشگری، هزینه‌کرد هر گردشگر در کشورهای جنوب آسیا مانند هند، بنگلادش، کامبوج، ایران و… ۱۳۷۵ دلار است.»
تمام این صحبتها در حالی مطرح می‌شود که یکی از ضعفهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بازاریابی گردشگری است. در واقع این سازمان از پتانسیلهای بازاریابی برای رونق گردشگری غافل است؛ زیرا هنوز مسئولان به این نتیجه نرسیده‌اند که ایران را چطور به جهانیان معرفی کنند. در صورتیکه دشمنان ایران با حداکثر توان رسانه‌ای و تبلیغاتی دائما روی ایران‌هراسی مانور می‌دهند.
تیموری تاکید میکند: «در شرایطی قرار داریم که با کشورهای دیگر چالشهایی داریم و از دیگر سو، رسانه‌ها در انحصار گروه‌هایی هستند که از نظر اعتقادی با ما مشکل دارند و نمی‌توان نفوذ اسرائیل را در رسانه‌ها در نظر نگرفت، همچنین در حوزه اقتصادی این مشکل وجود دارد که رقبا اجازه فعالیت آنچنانی به ما نمی‌دهند. بنابراین در سطح رسانه‌ای و تصویری که از ایران وجود دارد، با تصویر خوبی روبرو نیستیم.»
او معتقد است: «موضوع اساسی حوزه گردشگری ایران، معرفی است و همچنان مهمترین دغدغه، معرفی و اطلاعرسانی است. نباید فراموش کرد که معاونت گردشگری و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، تنها مرجع اطلاعرسانی و معرفی ایران نیست. مساله؛ ارائه تصویری از ایران است و در ابتدای امر باید تصویر مبهم و غیرواقعی را که از ایران در ذهن جهانیان ایجاد شده، اصلاح کنیم، بعد درصدد معرفی جاذبه‌های گردشگری برآییم و تصویر ایران را جذاب‌تر کنیم.»
معاون گردشگری خاطرنشان کرد: «عملکرد تمام ارگانها و سازمانها می‌تواند در معرفی ایران و به تبع آن توسعه گردشگری موثر باشد. برخی از دستگاهها مانند وزارت خارجه، ابزارهای لازم را در اختیار دارد؛ از سفارتخانه‌ها گرفته تا رایزنهای فرهنگی، اما مشکل اساسی که وجود دارد این است که هنوز به یک عزم و اراده ملی درباره معرفی ایران و توسعه گردشگری نرسیده‌ایم.»
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است